Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik haqida kimlarda ko`p uchraydi davolash usullari

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik haqida

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik (presbiyopiya) – bu o’rtacha 40-45 yoshdagi odamlarda yuzaga keladigan yaqin ko’rishning fiziologik buzilishi.

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik sabablari

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslikning aniq sabablari aniqlanmagan. Asosiy sabablar – linzalarning elastikligini yo’qotish va ko’zning siliyer mushaklaridagi sklerotik o’zgarishlar. Ob’ektiv va siliyer mushak ko’rishning joylashishi uchun javobgardir, ya’ni ular diqqatni jamlashni (aniq ko’rishni) ta’minlaydi.

Presbiyopiyaning belgilari

Presbiyopiyaning asosiy belgilari: yaqindan ko’rishning yomonlashishi, kichik matnni o’qishda qiyinchilik, telefon va boshqa elektron qurilmalar ekranidan xabarlarni o’qish bilan bog’liq muammolar va kuzatilgan ob’ektni yuzdan uzoqlashtirish istagi. Qoida tariqasida, bunday ko’rish o’zgarishlari 40-45 yoshda sodir bo’ladi. Ammo dastlab mavjud bo’lgan sinishi xatosi ( miyopi yoki uzoqni ko’ra olmaslik ) bo’lsa , bu muammolar 40 yoshdan oldin ( uzoqni ko’ra olmaslik holatida ) va 45 yoshdan keyin ( miopiya holatida ) paydo bo’lishi mumkin.

Presbiyopiyaning oldini olish

Taklif etilgan turli xil «variantlar» (ko’z mashqlari, vizual gimnastika texnikasi, turli xil parhez qo’shimchalari, ko’z tomchilari) qaramay, aslida presbiyopiyaning oldini olishning yagona samarali usuli yo’q.

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslikni davolash

Presbiyopiya kasallik emas. Presbiyopiyani davolash haqida gapirganda, biz bu holatni tuzatish zarurligini nazarda tutamiz.

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslikni davolashda biz apparat usullarini buyurmaymiz, ko’z mashqlarini qo’llashni tavsiya etmaymiz, odamlarni vizual mashqlar qilishga majburlamaymiz, shuningdek, parhez qo’shimchalari yoki ko’z tomchilarini buyurmaymiz. Bizning asosiy tavsiyamiz ko’rishni to’g’ri tuzatish bo’yicha maslahatdir. Odatdagi turmush tarzingizni saqlab qolishga yordam beradigan ko’plab tuzatish variantlari (ko’zoynaklar, kontaktlar, jarrohlik) mavjud. Rassvet klinikasi sizning odatiy individual vizual ehtiyojlaringizni hisobga olgan holda sizga eng yaxshi variantni taklif qiladi.

Presbiyopiya uchun ko’rishni tuzatishning zamonaviy imkoniyatlari

Presbiyopiyani tuzatish oftalmolog yoki optometrist – ko’zoynak va kontakt linzalarini tanlash bo’yicha mutaxassis tomonidan amalga oshiriladi.

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik uchun ko’rishni tuzatishning 3 ta usuli mavjud:

1. Ko’zoynakni tuzatish
2. Kontaktni tuzatish
3. Refraktiv tuzatish (jarrohlik)

Ko’zoynakni tuzatish

Ko’zoynak yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslikni tuzatishning eng oddiy va eng oson variantidir. Agar masofani ko’rish bilan bog’liq muammolar bo’lmasa, odamga faqat yaqin ish uchun ko’zoynak kerak (masalan, o’qish).

Oldindan (yoki yoshga bog’liq) miyopi va uzoqni ko’ra olmaslik bo’lsa, yaqin, uzoq va o’rta masofalarda aniq ko’rish uchun ikki yoki hatto uch juft ko’zoynak kerak bo’lishi mumkin. Vizual ehtiyojlarga qarab, ular doimo o’zgartirilishi kerak, bu, albatta, noqulay.

Ushbu muammoni hal qilish uchun 19-asrda bifokal ko’zoynak linzalari ixtiro qilingan (Benjamin Franklin ularning ixtirochisi hisoblanadi).

Bifokal linzalar bir vaqtning o’zida masofani va yaqin ko’rishni to’g’rilaydi, biroq ayni paytda bu zonalar orasidagi aniq chegaraga ega.

Bifokal ko’zoynak linzalarining kamchiliklari:

• Ko’zni bir masofadan boshqasiga o’tkazishda tasvirdagi keskin «sakrashlar».
• Uzoq va yaqin masofalarni to’g’rilashda linzalar o’rta masofani qamrab olmaydi (odatda kompyuter monitori yoki avtomobil navigatori bu oraliq masofada joylashgan).

Progressiv ko’zoynak linzalari samaraliroq, ular 3 masofada qo’llaniladi: uzoq, oraliq va yaqin.

Biror narsani uzoqdan ko’rish uchun odam nigohini ko’zoynak tepasiga, yaqin masofadagi ob’ektni ko’rish uchun esa pastga qaratadi. Ushbu zonalar orasidagi optik quvvatdagi farq qo’shilish deb ataladi. Barcha optik o’tish zonalari progressiv koridorni hosil qiladi. Uning uzunligi bo’ylab optik quvvat uzoq zonadan yaqin zonaga silliq o’zgaradi. Bunday silliq o’tish sizni oraliq, o’rta zonada ko’rish imkonini beradi.

Progressiv linzalarning yon tomonlarida buzilish zonalari (ko’r zonalar) mavjud bo’lib, ularni texnik jihatdan hali yo’q qilib bo’lmaydi. Ammo zamonaviy dizaynlarda ular imkon qadar minimallashtiriladi va faqat dastlabki moslashish davrida odamga ko’rinishi mumkin. Tashqi tomondan, bu linzalar zonalar orasidagi chegaralarga ega emas va an’anaviy monofokal linzalardan hech qanday farq qilmaydi. Estetik nuqtai nazardan, bu o’zining afzalliklariga ega (ba’zi odamlar yoshni ko’rsatadigan ko’rish muammolarini ochiq ko’rsatishga tayyor emas).

Qoida tariqasida, 50 yoshga yaqin masofani yaxshi ko’radigan odamlar nafaqat yaqin masofada (o’qish paytida), balki o’rta masofada ham qiyinchiliklarga duch kelishadi. Misol uchun, ular kompyuterda o’qish ko’zoynaklari bilan ishlashni noqulay deb bilishadi. Bunday holatlar uchun progressiv linzalarga o’xshab, «ofis» dizaynlari ishlab chiqilgan. Ular ikkita zonaga ega – o’rta va yaqin masofalar uchun. Ushbu ob’ektiv dizaynlari, ayniqsa, kompyuterda ishlashni tanish masofada (ofis xodimlari, buxgalterlar, o’qituvchilar va boshqalar) bir vaqtning o’zida matnlarni o’qish / yozish zarurati bilan birlashtirgan odamlar uchun juda muhimdir.

Kontaktni tuzatish

Presbiyopiya uchun 3 turdagi kontakt linzalari qo’llaniladi:

1. Bifokal kontakt linzalari. Ular masofa va yaqin uchun o’zgaruvchan halqa shaklidagi zonalarga ega. Ko’zga kiradigan yorug’lik nurlari bu barcha zonalar orqali sinadi va bir vaqtning o’zida retinada tasvir hosil qiladi. Miyaning o’zi muayyan vazifalarga qarab qaysi tasvirni idrok etishni «tanlaydi».
2. Multifokal kontakt linzalari. Ular shunday yaratilganki, linzalarning optik kuchi asta-sekin markazdan atrofga o’zgaradi. Yaqin uchun zona markazda joylashgan bo’lishi mumkin va masofa uchun zona chekkada joylashgan bo’lishi mumkin va aksincha. Ob’ektivning optik kuchi yaqin zonadan uzoq zonaga o’tishda asta-sekin o’zgaradi, bu esa o’rta masofalarda yaxshi ko’rish imkonini beradi.
3. Kontakt linzalari progressiv ko’zoynak linzalariga o’xshash tarzda ishlab chiqilgan (odatda qattiq kontaktli linzalar bilan bir xil dizayn). Ushbu linzalarda pastki zona yaqin (o’qiyotganda, odam ob’ektivning pastki qismidan qaraydi) va yuqori zona masofa uchun (to’g’ri ko’rinadi) zonasi hisoblanadi.

Presbiyopiya uchun ko’rishni to’g’rilashning muqobil varianti monovizion hisoblanadi. Ushbu usul yordamida dominant ko’z masofaga, boshqa ko’z esa yaqinga to’g’rilanadi (ya’ni, odam uzoqdan yaxshi ko’radi va zo’riqishsiz o’qiy oladi). Bundan tashqari, «ilg’or monovizion» varianti mavjud, bu erda dominant ko’z masofa uchun tuzatiladi va boshqa ko’zga multifokal kontakt linzalari qo’yiladi. Ammo siz ushbu tuzatish variantlariga ko’nikishingiz kerak (miyani sozlashda qiyinchiliklar paydo bo’lishi mumkin). Bundan tashqari, ushbu turdagi tuzatish bilan, ko’zlarning ajralishi tufayli, stereo ko’rishni ta’minlaydigan binokulyar ko’rish (ikki ko’z) yo’q.

Jarrohlik tuzatish usullari

Yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik uchun jarrohlik aralashuvlar uchun bir nechta variant mavjud.

Monovision ham bu erda eng mashhurdir (kontaktni tuzatishga o’xshab, dominant ko’zni lazer bilan tuzatish masofaga amalga oshiriladi, boshqa ko’z uchun esa 1,5-2,0 diopterlik miyopi yaratiladi).

Zamonaviy amaliyotda lazer aralashuvining boshqa turlari (PresbyLASIK, IntraCor, maxsus korneal Inley diafragmalarini implantatsiya qilish) keng qo’llanilmaydi.

Ko’z ichi multifokal fakik linzalarni joylashtirish usuli juda samarali deb hisoblanadi. Kichkina tashqi kesma orqali ko’z ichiga multifokal dizaynga ega bo’lgan maxsus linza qo’yiladi, barcha masofalarda (linzalar oldida joylashgan) ko’rishni to’g’rilaydi. To’g’ri, bu turdagi tuzatish o’zining anatomik kontrendikatsiyasiga ega: kichik ko’z ichi kamerasi, ko’z ichi bosimi ortishi, glaukoma , katarakt , diabetik retinopatiya, makula retinal degeneratsiyasi , kornea distrofiyasi va boshqalar.

Jarrohlik tuzatishning eng mashhur usuli – bu sun’iy multifokal linzalarni implantatsiya qilish. Operatsiya paytida mahalliy linza olib tashlanadi va uning o’rniga linzalar qopiga multifokal ko’z ichi linzalari (IOL) joylashtiriladi. Trifokal linzalarning zamonaviy dizaynlari allaqachon yaratilgan va foydalanilmoqda, bu sizga har uch masofani yaxshi ko’rish imkonini beradi.

Qaysi ko’rishni to’g’rilash variantini tanlashim kerak?

Afsuski, oddiy o’qish ko’zoynaklaridan zamonaviy yuqori texnologiyali jarrohlik aralashuvlargacha bo’lgan turli xil variantlarga qaramay, istisnosiz hamma uchun mos keladigan universal usul yo’q. Taqdim etilgan variantlarning har biri o’zining afzalliklari va kamchiliklariga ega. Bundan tashqari, ma’lum bir texnikaga ob’ektiv kontrendikatsiyalar bo’lishi mumkin. Shuning uchun optimal variantni tanlashda ko’plab omillar, jumladan, ko’zning anatomik tuzilishi, insonning turmush tarzi, uning vizual ehtiyojlari va maqsadlari, moliyaviy imkoniyatlari hisobga olinadi.

Rassvet klinikasida yoshga bog’liq uzoqni ko’ra olmaslik qanday davolanadi?

Avvalo, biz ko’rishning buzilishiga olib keladigan ko’z kasalliklarini istisno qilish uchun oftalmologik tekshiruv o’tkazamiz. Agar presbiyopiya tashxisi tasdiqlansa, sizning afzal ko’rgan ko’rishni tuzatish varianti masalasi hal qilinadi. Biz «teshikli ko’zoynak» yoki ko’katlarni tavsiya etmaymiz, vizual mashqlarni tavsiya etmaymiz, apparat bilan davolash usullarini belgilamaymiz – bu yondashuvlar uzoq vaqtdan beri yoshga bog’liq ko’rishning yomonlashuvi muammosini hal qilishda foydasiz va samarasiz deb tan olingan.

Muallif: