Homiladorlik – bo’lajak onalar uchun 100 ta maslahat

Homiladorlik – bo’lajak onalar uchun 100 ta maslahat

Homiladorlikni bilgan zahoti tinch turmang. Siz foydali bo’lgan maslahatlarni taqdim etdik.

• Ikkita chiziq tushgan 5 ta testni saqlab qo’ying
• Homiladorlik vaqtida nimalarga amal qilish kerakligi haqida genikolog bilan maslahatlashing.
• Sog’lom turmush tarzi – sog’lom farzand ko’rish garovidir.
• Sport bilan shug’ullanishni davom eting. Bu homiladorlik vaqtini yaxshi o’tishiga yordam beradi. Yoga homiladorlar uchun shuhullanish foydali.
• O’z-o’zingizni tarbiyalashda davom eting.
• Homiladorligingizda sabzavotlarn sevib iste’mol qiling.
• Chekish homilani yaxshi o’sishiga to’sqinlik  Chekishni tashlang.
• Homiladorlar uchun foydali bo’lgan vitaminlarni qa’bul qiling.
• Homiladorlik vaqtida 400mkg xar kuni folievaya kislotani qabul qiling. Bu bolani nerv tizimini yaxshi rivojlanishiga yordam beradi.

 

 

Homiladorlik belgilari

• Vitamin D ni qabul qiling
• O’z vaqtida dam olish nafaqat onaga balki bolaga ham rosa foydali tamonlari ko’p.
• Uxlashdan oldin bitti banan esangiz, kechasi sizni sudorgilar bezovta qilmaydi. Ba mevada kaliy mavjud, bu esa sudorgi bo’lmasligiga kafolot.
• Homiladorlik vaqtini tishlaringizga e’tiborli bo’ling. Tishlaringizni mulklari qonamasin va ishmasin. Stomatolog xuzuriga boring.
• O’zingizni bo’sh qo’ying va hotirjam bo’ling.
• Teri namligiga e’tibor bering. Quyoshga qarshi kremni surtib yuring.
• Homiladorlar kiyimini sotib oling.
• Yoga bilan shug’ullaning. Yoga homiladorlarni bo’shashishi uchun yordam beradi.
• Bola bilan gaplashing.
• Homiladorlik va tug’riq haqidagi kitoblarni o’qing.
• Homiladorlik vaqtida alkogol iste’mol qilmang.
• Toza havoda ko’proq sayr qiling.
• Birinchi uch oy o’tgandan keyin bu yaxshi habarni do’stlaringiz bilan bo’lishing.
• Homiladorlik vaqtida yaxshi kayfiyatda yurishga xarakat qiling.
• Ginekolok maslahatlarini olib yuring.
• Haddan ziyod to’yib ovqatlanmang.
• Jinsiy aloqa bilan bolaga zarari tegmagan holatda shug’ullaning.
• Ichki kiyimlarni homiladorlar uchunini sotib oling.
• Bola uchun kerali buyumlar ro’yxatini yozing.
• Vazningizga e’tibor berib yuring normada bo’lsin. Homiladorlikda 10-12 kg semirish bu me’yor hisoblanadi.
• Klassik musiqalarni tinglang. Bu bolaga xush keladi.
• Epilyatsiya haqida unutmang. Homiladorlik vaqtida tuklar juda tez o’sadi.
• O’zingizga e’tiborli bo’ling.
• Homiladorlik vaqtida sochni maxsus bo’yoqlarda bo’yash mumkin.
• Homiladorlik vaqtida go’zallingizni yo’qotmang.
• Homiladorlar uchun maxsus yostiq sotib oling.
• Yuklamani kamaytirish va qorin mushaklarina yordam sifatida maxsus bandaj taqib yuring.
• Vrach ginekolog bilan maslahatlashmasdan dorilarni qa’bul qilmang.
• Chiroyli fotosuratga tushishni rejalashtiring.
• Qanday kolyakalarni olish kerakligi haqida o’ylab ko’ring.
• Umr yo’ldoshingizga jahl qilmang. Erkaklarga ham oson emas.
• Dugonalaringiz bilan uchrashing. Homiladorligingizda yaxshi kayfiyatda yuring.
• Meni bolam sog’lom deb yaxshi narsalar haqida o’ylang.
• Homiladorlik vaqtingizda temperaturangiz chiqsa paratsetamolni istemol qilish mumkinligi haqida vrach bilan maslahatlashing.
• Kecha yaxshi uxlash uchun ko’proq toza havoda sayr qiling.
• Tug’riq vaqtini yoningizda kim bo’lishi haqida o’ylab ko’ring.
• Sizni tug’riqni qa’bul qiladigan akusher ginekolok bilan tanishib oling.
• Tug’adigan klinikangizni borib ko’ring.
• Ohirgi uch oyda konsultatsiyaga borishni kanda qilmang.
• Ginekolog buyurgan hamma analizlarni topshiring.
• Umumiy analiz topshirish vaqtida yog’li narsalarni tanavvul qilmang.
• Yaxshi kinolarni tamosha qiling.
• Kitoblar o’qing.
• Homiladorlar kursiga yoziling. Bola qanday parvarishlash kerakligi haqida ko’pgina ma’lumotlar olasiz.
• Bo’lajak ona va bola sog’lig’iga basseyinda suzish juda ham foydali.
• Kundalik tuting.
• Uy hayvonlarini uyda boqmang.

Homiladorlarga maslahatlar

• Agar shishishlar bo’lmasa ko’proq suv iching.
• Qulay bo’lgan tungi kiyimni kiyib uxlang.
• Bolani narsalari qaerda turishi haqida planlar tuzing.
• O’zingizni yomon xis qilsangiz vrachga darrov qo’ng’iroq qiling.
• Hamma narsani kundaligingizga yozib yuring. Aks holda hotirangiz pand berishi mumkin.
• Ko’rinishingzdan havotir olmang. O’zgarishlar garmonlar hisobiga bo’ladi. Tug’riqdang so’ng hammasi joyiga tushadi.
• Kablukli oyoq kiyimlarni yuqoriga olib qo’ying.
• Bola uchun eng birinchi kerakli kiyimlarni sotib oling.
• Agar uyingizni tamirlamoqchi bo’lsangiz, buni bugunoq boshlang. Bola kraska xidi bilan ko’ngli aynimasin.
• Kompyuter oldida vaqtingizni ko’p o’tkazmang.
• Sutli mahsulotlarni ko’proq iste’mol qiling.
• Homiladorlikda kaltsiy juda muhim.
• Agar siz homiladorlikda uxlashni hohlasangiz, mazza qilib uxlab oling.
• Belda uxlamang. Bu o’zingizni yaxshi his qilishingizga halaqit berishi mumkin.
• Beshta uzi rasmini saqlab qo’ying.
• Diskka uzini yozdirib oling.
• Homiladorlik vaqtida to’g’ri nafas olishni o’rganing.
• Foydali sharbatlarni iching
• Bir kunda 5-6 marta o’rta miqdorda ovqatlaning.
• Sabrli bo’ling.
• Agar siqilsangiz – onangiz bilan gaplashing sizni tinchlantiradi.
• Homilador dugonalaringiz bilan suhbatlashing. Sizlarni gaplashishga mavzu topiladi.
• Tug’riqdan so’ng sizni fe’l atvoringiz o’zgarib turadi. Buni yodda turing.
• Chiroyli odamlarga qarang. Bolangizni ko’rinishini tasavvur qilib ko’ring.
• Homiladorlikdan zavqlaning. Bu ajoyib vaqtdir.
• Tug’riq uchun kerakli buyumlarni tayyorlab qo’ying.
• To’yib ovqatlanmang.
• Ko’krakni emizish uchun tayyorlang.
• Ohirgi oylarda shokolat va tsitrus, ekzotik mevalarni tanavvul qilmang. Bu zararli!
• Dikretga chiqishga dakumentlarni tayyorlang.
• O’zingizni tug’ruq yaxshi o’tadi deb tayyorlab boring.
• Emizish uchun qulay kiyimlarni sotib oling.
• Sog’lig’ingizni asrang. Shamollaganlardan uzoqroq yuring.
• Homiladorlikda kofe ichmang. Rosa ichishni hohlasangiz kofeini yo’q bo’lganini iching.
• Har-xil tug’ruq haqidagi ma’lumotlarni eshitavermang. Sizni tug’rug’ingiz yaxshi o’tadi.
• Qora choyni rad qiling. Undan ko’ra ko’k choyni ichishni maslahat beramiz.
• Agar siz tug’riqdan qo’rqsangiz psixolog bilan maslahatlashing.

omiladorlarga maslahatlar.

Inson homiladorligi – (lot. graviditas) – ayolni umumiy holati. Homiladorlik erkak va ayolni hujayralarini birlashib matka devoriga yopishishi tushuniladi. Keyin esa 46 ta xromosomadan iborat zigota shakllanadi. Bolani jinsi, jinsiy xromosamalarga (XX yoki XY) bog’liq bo’ladi.  Tuhum xujayralari X xromosomani tashiydi, spermatozoitlar esa X yoki U ni. X xromosomadan – qiz farzand, U xromosomadan esa o’g’il farzand dunyog keladi. Birinchi uch oyilikda esa bolani hamma organlari rivojlanadi.

Homilador bo’lishni rejalashtirish

Homiladorlikni rejalashtirishda eng asosiysi ovuliyattsiya kunini aniqlash kerak bo’ladi. Chunki ovuliyatsiya kuni o’tib ketsa tuhum xujayralari urug’lanmagani halok bo’ladi. Mentruatsiya tsiklida oyida 2-3 kun ovulitsiya kuni bo’ladi halos. Homilador bo’lishni eng aniq bo’ladigani – bu ovuliatsiya oldi va ovuliatsiya kuni hisoblanadi.

Homiladorlik belgilari

Homiladorlikni aniqlash va necha havftaligini faqatgina akusher ginekologlar aniqlay oladi halos. Hozirgi zamonaviy hayotda buni ultratovush orqali bemalol aniqlash mumkin bo’ladi.

—          Ko’ngil aynishi va suvsizlik

—          Xidlarga tez ilg’ab olish, sezuvchan bo’lib qolishi

—          Nerv tizimini funktsiyasi buzilishi(ko’p uxlash, ilg’amaslik, ishtaha yoki hazm qilish yo’lini buzilishi)

—          Tez-tez hojatga chiqish

—          Ko’krak kattalashishi va sezuvchang bo’lib qolishi

—          Terini rangi o’zgarishi (yuzda, ko’krak atrofida va qorin sohasida)

—          Qorinni xajmi kattalashishi

Homiladorlikni aniq belgilari

Bolani yurak urishini mutahasislar yordamida aniqlash. Qo’l bilan ya’ni palpatsiya bilan bolani boshi, qo’l va oyoqlarni aniqlash. Rentgenogramma va exogramma orqali bolani skeletini aniqlashda aniq tashhis qo’ysa bo’ladi. Shu bilan birga albatta ultratovush orqali aniqlash eng to’g’ri hisoblanadi.

Embrion vaqti 8 hafta davom etadi. Bu vaqtda bola onani matka devoriga yopishadi. Embrion vaqtida urug’ 1mmdan — 3mmga  kattalashadi. Bola qancha kichik bo’lsa shuncha sezuvchang va nozik bo’ladi. Embrion vaqtida bola tushish havfi boshqa vaqtdagiga qaraganda 10 marta ko’p bo’ladi. Ayolni homiladorligi 3ta trimestrga bo’linadi: bular birinchi bosqich, 2 chi bosqich va 3 chi bosqichga. Har bir bosqichda o’zini qiyinchiliklarni va amal qilish kerak bo’lgan narsalari mavjud bo’ladi.

 

Homiladorlik haqida

Homiladorlik 1 havftadan boshlab 42 havftasiga to’liq rivojlangan bo’ladi. Birinchi uch oyligida bolani hamma organlari rivojlanadi. Bolani jinsini 3-4 oyligida ultratovush orqali aniqlash imkoni bo’ladi. 37 havftali bola to’liq rivojlangan bo’ladi. Agar tug’ilsa bu havftada yashab ketadi.

Homiladorlik vaqti. Har doim ham homiladorlik vaqti yaxshi o’tmaydi. O’zini asoratini ko’rsatadi.

• chanqash va haddan ziyod qayd qilishlar
• homilani rivojlanmay qolishi
• homila tushish havfi
• tanani pastki qismida varikoz
• jinsiy azodagi tomirlarini kengayishi
• belda og’riq
• anemiya onani kam qonliligi
• ona va bola rezur- kelishmovchiligi
• gestozlar

Alohida havf deb aytish mumkin bo’lgan homila bu bola matkada emas, balki trubada bo’lishi aytiladi. Buni nematochnaya beremenost deyiladi. ya’ni bola matkada devoridan tashqarida degani. Bunday holatlarda bola rivojlana olmaydi va bu ohir oqibat bola tushishi bilan tugaydi. Agar shifokorlar buni vaqtida aniqlashsa onaga bo’lgan havfni kamaytirish imkoni bo’ladi.

Homiladorlik vaqtida chekish

Ayrim ma’lumotlarga qaraganda bunday hollarda bola tug’ilishi  20-35% bolani nobud bo’lishi bilan tugaydi. Boshqa ma’lumotlarda esa bola to’rt havftaligida uni nobud bo’lishi 40% gacha yetarkan. Chekadigan homilador ayolni chekmaydiganiga qaraganda tug’ish jarayoni qiyin kechadi.

Qanchalik kam yoki ko’p chekiganidan qattiy nazar bu bolaga va onaga o’z ta’siri ko’rsatadi. O’zi chekmasa ham eri chekgan homilador ayolni ham erta va kechki toksikozlar kuzatiladi.

Homilador ayolni ovqatlanish ratsioni

Avvalo homilador ayol to’g’ri va foydali ovqatlanish  ratsionini tuzishi o’zi va tug’ulajak bolaga juda ham muhim. Sut va sutli mahsulotlar, oqsillarga boy bo’lgan va shu bilan birga uglevodlarga boy bo’lgan narsalarni is’temol qilishi kerak. Homilador ayol tez-tez kamdan ovqatlanib turishi maslahat beriladi. Ugdevodlarni mevalardan olsa bo’ladi. Albatta hamma ma’lum kuniga temirga boy bo’lgan olmani is’temol qilib yurishi kerakligini.

Chunki homilador ayol bolaga o’z organizmidan hama narsani yetkazib beradi va unda kamqonlik kuzatiladi. Shuning uchun olma tavsiya etiladi. Kaltsiy ham bolaga juda muhim hisoblanadi. Sut va sutli mahsulotlar bolaga kaltsiy bo’lishida katta hizmat ko’rsatadi. Aytib o’tganimizdek uglevodlar mevalarda mavjud.

Hamma narsalarni me’yori is’temol qilish tavsiya etiladi. Hamma narsani me’yoridan oshib ketishi    Misol: tsitrus mevalar bola alergiyaga moyil bo’lib tug’ilishiga zamin yaratishi mumkin. Homiladorlikda hamma narsa mumkin faqat me’yorini bilish kerak. Homilador ayolni organizmi o’zi biladi unga nima kerakligini va organizm o’zi so’rab oladi.

Shokolat yegisi kelsa va u homiladorga xush kayfiyat bersa albattay esin, faqat me’yorida. Baliq haqida gapiradigan bo’lsak — juda ham foydali mahsulotdir. Shifokoringiz bilan maslahatlashing va kerakli vitaminlarni dorihonadan sotib oling.

Homilani 3 oyli bo’lgancha sizga folievaya kislota tavsiya etiladi. Keyingi oylarida ham kerakli bo’lgan vitaminlarni shifokoringiz bilan maslahatlashib qa’bul qilin. Bu bola va sizni sog’lig’ingiz uchun juda muhimdir.

Momolarimiz maslahatlari

Sizga momolarimiz bergan maslahatlarni bilganlarimizni  yozishga qaror qildik. Bola agar oppoqgina suyaklari eguluvchang bo’lishini hohlasangiz sutni ko’proq iching. Agar  farzandingiz aqlli bo’lsin desangiz baliq, dengiz mahsulotlarini ko’proq tanavul qiling. Chiroyli bo’lishini hohlasangiz eng chiroyli narsalarga qarang va behi mevasini ko’proq istemol qiling. Alergik kasali bo’lmasin desangiz, tsitrus mevalarni kamroq is’temol qiling.

Tug’riq jarayoni oson o’tsin desangiz mutahasis bilan maslahatlashib mahsus jismoniy mashqlar bajaring va yog’li taomlardan voz keching. Homiladorlikda ovqatlanish me’yorini oshirib yuborish noto’g’ri hisoblanadi. Homilador ayol 12-16 kilogramgacha vazn yig’ishi me’yor hisoblanadi. Undan oshib ketgan vazn ortiqcha sanaladi.

Shuning uchun vazningizni o’lchab yuring. Agar vazningiz me’yoridan oshib ketsa ovqatlanish ratsionizga e’tibor berib uni to’g’irlang. Ha aytgancha bola ko’p qimirlasa sho’x ekan degan gaplar noto’g’ri yoki bolaga kislorod yetishmayapti yo bo’lmasa bola bosim ostida qolgan. Qorin qattiq bo’lib qolishi ham yaxshimas, darrov shifokoringizga qo’ng’iroq qiling va uni habardor qiling.

Sizni homiladorlik vaqtingiz yaxshi o’tishini va sog’lom farzand dunyoga keltirishingizni  tilaymiz!!! O’zini asraganni Alloh ham asraydi degan gapni unutmang

Homilador ayol uchun maslahatlar

Homilador ayol uchun eng kerakli 15 ta maslahat. 15 ta maslahatlarni hamma ayollar hamma joyda eshitadilar, lekin ulardan faqatgina beshtasiga amal qilsa ham bo’ladi. Xech bir inson dunyodagi homilador ayol kabi minglab maslahatlar eshitmaydi. O’zingizni hohishlaringizni aytishingiz bilan atrofingizda qarindoshlaringiz, dugonalaringiz, hamkasblaringiz hattoki qo’shnilaringiz o’zidan kelib chiqib maslahat berishadi. Hamma o’zini malakasi bilan bo’lishgisi keladi.

Bu qanday jarayon va nimalar mumkinu nimalar mumkinmas shular haqida ko’pgina maslahatlar olasiz ulardan. Shunchalik ma’lumotlar ko’pki adashib ketishingiz ham mumkin. Biz siz uchun asabiy bo’lmasdan, ko’pgina narsalarni oddiy o’tkazib yuborib nimalarga amal qilsangiz to’g’riligi haqida ma’lumot bermoqchimiz.

1.Homiladorliu bu kasallik emas, shuning uchun qanday yashagan bo’lsak davom etamiz.

O’zingizni hayot tarzingizni faqatgina ohirgi oylarda kerak bo’ladi halos. Vaqtingizni divanda o’tkazish va o’zingizni huddi billurdek nozik bo’lish g’oyasi bu noto’g’ri. Lekin o’rgangan rejimiz bilan 9 oy yashash, o’zingizni avvalgidan yukga yuklashlarni kamaytirish yaxshi variant emas.

Homiladorlarda moddlar almashinuvi boshqacha kechadi. Homilador tez charchaydi va uyquga tortadi bu oddiy bo’ladigan holat sanaladi. Onani homila ohiriga bolrib qoni 45%ga ko’tariladi. Buyraklarga yuklamalar ko’p tusha boshlaydi. Ichaklar va oshqazon ishi qiyinlashadi.

Shuning uchun odatiy tanavul qilib yurganlaringizni o’zgartirishingiz kerak bo’ladi. Kinolardan vozkechib sayrga chiqing. Toza havoda sayr qiling bu siz va sizni bolangizga foyda beradi.

2. homiladorlik vaqtida ko’p ovqatlanish mumkin emas.

Yo bola kattalashib ketali yo bo’lmasa tug’ish jarayoni qiyin kechadi. Bu noto’g’ri, biroq boshqa sabablari mavjud. Vazn yig’ayotgan homilador ayolni bolani vazni oshib ketishi bilan bog’liq bo’lmaydi. Tadqiqotlardan 7 minga yaqin ishtrok etgan ayollar taqqiqoti shuni ko’rsatadiki, homiladorlik vaqtida me’yor bo’yicha dietada yurganlari  o’rtacha 3,84 kg va undan kam vazn yig’ishar ekan.

Bu o’zini xech nimadan tiymagan ayollarga qaraganda.  Bu esa bo’lajak tug’iladigan bolalarga o’z yomon ta’sirini ko’rsatmadi.  Shuning uchun to’g’ri ovqatlanish ( kechqurunga shirinliklardan voz kechish) eng to’g’ri hisoblanadi.

3. Samaletda uchish maqsadi bo’lmasin. Bu juda xavfli va zararli.

Mif 95%. Hammasi homiladorligingiz qanday o’tayotganiga bog’liqdir. Aviakompaniya haqiqatdan ham homiladorlarga uchushga ruhsat berishmaydi. Asosiy sababi shundaki bortda tug’ish yo’lovchilarga ham onaga ham yaxshilik yoqmaydi. Yana akusher bo’lmasligi tavakkal qilishga bo’lmaydi.

2002 yili AQSh akusher va genikolog uchmokchi bo’lgan ayollar uchun maslahatini bergan. Uchushga qaror qilgan asosan qon bosimi yuqori, qandi deabet kasali borlar yoki bola tushish havfi yuqori bo’lgan vaziyatlarda shifokor bilan maslahatlashsin deyilgan.

Buyuk Britaniyalik akusher genikologlar esa parvoz vaqtida ayollar samaletda ko’proq yursinlar va shu bilan birga ko’proq suv ichishni maslahat berishadi. Bu esa chuqur venalarda tromboz bo’lishini kamaytiradi. Shuni aytish kerakki 2-m trimestrda homilador oson aprvoz qila oladi.

4. Hech qanday kofe mumkin emas. Bola uxlay olmaydi.

Bir bakal kofe bilan xech nima o’zgarmaydi. 200mg kofein sutkaga me’yor hisoblanadi va albatta homilador ayol o’ziga ruhsat bera oladi. Hamma narsada me’yor bilsa bo’ldi.

Bir bakal kofeda 70-90mg kofein mavjud va bu mahsulot taqiqlanmagan. Shuni bilish kerakki kofein chayda(30-50mg), kolada esa (40-355ml), qora shokolatda esa (20 dan 70mgacha 100gramida bo’ladi. Turiga qarab). Shuning uchun kun davomida chay va shokolat ga ruhsat bersangiz bo’ladi. Shu bilan birga 200mg me’yoridan oshirmasligi kerak.

5. Agar bola juda faol bo’lsa

Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki homila vaqtida bolani qimirlashlari va o’zini tutishi tug’ilgandan so’ng 2 yoshgacha. Aytishlaricha homila vaqtida bolani faolligi haqiqatdan ham bolani qanchalik faol bo’lishini bildirar ekan. Tug’ilgandan so’ng u qanday bo’lishini bilib olish mumkin.

Biroq homila vaqtida bolani qimirlashi birdaniga o’zgarsa (kamaysa yoki ko’paysa) shifokor bilan maslahatlashib, bolani gipoksiya emasligiga ishonch hosil qiling. Shifokorlar bolani qimirlash me’yori 12 saotda 10 marta bo’lishi kerak deb aytishgan.

6. Jig’ildon qaynashi qiynab yubordimi? Buni sababi shundaki bolani tuklari o’smoqda.

Mif, biroq ko’pchilik tadqiqotchilar bular bir biri bilan bog’liq desalar ham. Jig’ildon qaynashi – homiladorlikda ko’p kuzatiladigan holatdir. Bu esa kislota ko’payishi hisobigadir. Tadqiqotlarda esa bu xech bir soch tolasi bilan bog’liq emas deb ko’rsatadi. Bola yashash uchun harakat qilayapti va shu bilan ichki organlarga o’z og’irligini tashayapti albatta.

Natijada oshqazon kislotasi kerakli hazm qilish joyida emas va bunda jig’ildon qaynashi kuzatiladi. Shunisi qiziqarliki 2006 yili olib borilgan tadqiqotlarda jig’ildon qaynashi bilan shikoyat qilgan ayollarni ko’pchiligi tuksiz farzandlarni dunyoga keltirishgan.

Shuning uchun ham jig’ildan qaynashi bolani sochlariga bog’liq degan fikr ustida hali ham baxslar olib boriladi.

7. Matka tonusini aniqlashsa? Kasalhonaga yoting.

Angliya, Amerika va Evropa davlatlarida “matka tonusi” va “matka gipertonus” degan tashhuslar mavjud emas. Agar birinchi uch oylikda matka tonusda degan gapni eshitsangiz, shifokordan sheyka matkani holatini so’rang.

O’ylanishlar matka devorini qisqarishiga sabab bo’lishi mumkin.  Agar to’li q yopilgan bo’lsa va hammast me’yor bo’lsa, o’z hayot tarzingizni ko’rib chiqin va ko’proq dam oling. Birdaniga matkani qisqarishi 2-mva 3- m me’yor hisoblanadi.

Ular nafaqat matkani tug’riq jarayoniga balki, qon aylanishini yaxshilashga ham yordam beradi. Havfli qachonki soatiga 4-5 marta qisqarsa, me’yor kuniga 8 marta qisqarishida davolanish kerak emas.

8. Erkaklar sizni nimani his qilayotganingizni bu davrda bilishmaydi.

Mif. ayrim erkaklar ham o’zini homilador deb his qilishlari mumkin. nafaqat ayollar gormonal o’zgarishlarda aziyat chekadilar. juftlikdagi otaga   ham oson emas.

Homiladorlik vaqtida testosteron uni juftida kamayadi va prolaktin ko’payadi.  tadqiqotchilar aytishicha bu o’zgarishalr otani o’z vazifasini yaxshi bajarishiga yordam beradi ekan.

9. Homiladorlikda grupga qarshi vaktsina olish mumkin emas.

Ko’p hollarda bu mavzuga qarshi gaplar va tadqiqotlar. Homiladorlik vaqtida bu vaktsinani olgan onani bolasida autizm kuzatiladi deyishadi. Zamonaviy tadqiqotchilar buni isbotlashdi, bu unaqa emasligini.

Ayollar maslahathonasida sizga shifokor gepatit V qarshi vaktsina olishingizni deyarli aytmaydi. Biroq homilador ayol grupp bilan shamollab qolsa o’zi va bola uchun havf bo’lishi mumkin. Homiladorlarga 2-m va 3- mda o’lik viruslar faol emas vaktsinani olsa bo’ladi.

Hamma vaktsinalar halqaro talablardan o’tgan bo’lishi kerak. Buni shuni bildiradiki, ko’pgina o’tkazilgan tadqiqotlarni natijalari, bunday vaktsinalarni zarari yo’qligini isbotladilar.

10. Tug’ish juda og’riqli!

Hamma ayolda bu jarayon har hil o’tadi. Tug’riq jarayonida og’riq qoldiruvchi moddalar ajraladi – endorfin. Shuning uchun ham og’riqlar ayol chiday olishi darajasija bo’ladi.

Shu bilan birga og’riqlarni kamaytiradigan narsalar mavjud: to’g’ri nafas olish, tinchlantiruvchi holatda turish, nuqtali massaj va shu kabilar. Tug’riqni yaxshi o’tishi ayolni o’zini tutishi va malakali shifokorga bog’liq bo’ladi.

11. Jufti yonida turib tug’riqda ishtrok etishi.

Bu nimasi bundan keyin juftingiz siz bilan jinsiy aloqa qilmay qo’yadi.

Tadqiqotlar buni aksini ko’rsatdi. Jufti bilan tug’riqni qabul qilish ularni birlashtiradi. Shu muhimki erkak va ayol bunga qaror qilsa bas.

12. Bolani emizish oqibatida ko’karak osilib qoladi.

Mif. Agar siz chekuvchi va ko’p bolani onasi bo’lmasangiz albatta. Ko’pchilik ayollar ko’kragi osilib qolmasligi uchun bolani emizishdan bosh tortadilar.  Bolani emizish hech qanday o’zgarishlar sodir bo’lmaydi. Eng ko’p havft chekuvchi va to’g’ri ovqatlanmaslik oqibatida yuzaga keladi. Agar farzand ko’rgan ayol to’g’ri ovqatlanib o’ziga qarab yursa hech qanday o’zgarishlar sodir bo’lmaydi.

13. Qanaqa yana homiladorlikdan keyingi depressiya? Hamma tug’ayaptiku va hech nima bo’lmadiku.

Hammasi ayolga va uni o’rab turganlarga bog’liq bo’ladi. Homiladorlikdan keyingi stres bu to’g’ri va bo’lajak onalar qo’rqishi kerak emas. 14-23% ayollar homilador vaqtida bunga duch kelishadi, 25% tug’riqdan so’ng. Shu sababli tug’riqdan so’ng onaga yordam kuchi kerak bo’ladi.

14. Hayz vaqtida og’riqlarmi? Tug’riq jarayoni va hammasi o’tib ketadi.

To’g’ri lekin yarmiga. Tayvanya tadqiqotchisi 8 yil davomida 3,5 ming ayolni kuzatdi. Bu vaqtda ayrimlari tug’di. Ko’pchilikda tug’riqdan hayz vaqtida og’riqlar sezilarli kamaydi. Ammo bu hammada ham emas.

Kesareva qilganlari ichida 51% bu og’riqlar bilan qiynalishda davom etishdi. O’zi tug’ganlari esa oldingi og’riqlarini 35% ga kamaydi. 77% nosog’lom farzand ko’rgan ayollarni og’riqlari davom etdi.

15. Ko’krak suti bilan emizayotgan bo’lsangiz, saqlanmasangiz ham bo’ladi.

Ko’krak suti bilan bolani emizish haqiqatdan ham ovuliatsiyaga o’z bosimini o’tkazadi. Biroq 9 havftasida bu usul to’g’ri hisoblanmaydi. Har bir ayolni tug’riqdan so’ng o’zini hayzni kelish vaqti bo’ladi.

Ko’pchilik ayollarda 2-5 oylarda paydo bo’ladi. Shu bilan birga hayz kelishi 2 havftadan keyin homilador bo’lishi mumkin. Ko’pchilik ayollar buni sezishmaydi ham.

Homilador ayol uchun ma`lumotlar

Inson homiladorligi – (lot. graviditas) – ayolni umumiy holati. Homiladorlik erkak va ayolni hujayralarini birlashib matka devoriga yopishishi tushuniladi. Keyin esa 46 ta xromosomadan iborat zigota shakllanadi. Bolani jinsi, jinsiy xromosamalarga (XX yoki XY) bog’liq bo’ladi.  Tuhum xujayralari X xromosomani tashiydi, spermatozoitlar esa X yoki U ni. X xromosomadan – qiz farzand, U xromosomadan esa o’g’il farzand dunyog keladi. Birinchi uch oyilikda esa bolani hamma organlari rivojlanadi.

Homilador bo’lishni rejalashtirish

Homiladorlikni rejalashtirishda eng asosiysi ovuliyattsiya kunini aniqlash kerak bo’ladi. Chunki ovuliyatsiya kuni o’tib ketsa tuhum xujayralari urug’lanmagani halok bo’ladi. Mentruatsiya tsiklida oyida 2-3 kun ovulitsiya kuni bo’ladi halos. Homilador bo’lishni eng aniq bo’ladigani – bu ovuliatsiya oldi va ovuliatsiya kuni hisoblanadi.

Homiladorlik belgilari

Homiladorlikni aniqlash va necha havftaligini faqatgina akusher ginekologlar aniqlay oladi halos. Hozirgi zamonaviy hayotda buni ultratovush orqali bemalol aniqlash mumkin bo’ladi.

—          Ko’ngil aynishi va suvsizlik

—          Xidlarga tez ilg’ab olish, sezuvchan bo’lib qolishi

—          Nerv tizimini funktsiyasi buzilishi(ko’p uxlash, ilg’amaslik, ishtaha yoki hazm qilish yo’lini buzilishi)

—          Tez-tez hojatga chiqish

—          Ko’krak kattalashishi va sezuvchang bo’lib qolishi

—          Terini rangi o’zgarishi (yuzda, ko’krak atrofida va qorin sohasida)

—          Qorinni xajmi kattalashishi

Homiladorlikni aniq belgilari

Bolani yurak urishini mutahasislar yordamida aniqlash. Qo’l bilan ya’ni palpatsiya bilan bolani boshi, qo’l va oyoqlarni aniqlash. Rentgenogramma va exogramma orqali bolani skeletini aniqlashda aniq tashhis qo’ysa bo’ladi. Shu bilan birga albatta ultratovush orqali aniqlash eng to’g’ri hisoblanadi.

Embrion vaqti 8 hafta davom etadi. Bu vaqtda bola onani matka devoriga yopishadi. Embrion vaqtida urug’ 1mmdan — 3mmga  kattalashadi. Bola qancha kichik bo’lsa shuncha sezuvchang va nozik bo’ladi. Embrion vaqtida bola tushish havfi boshqa vaqtdagiga qaraganda 10 marta ko’p bo’ladi. Ayolni homiladorligi 3ta trimestrga bo’linadi: bular birinchi bosqich, 2 chi bosqich va 3 chi bosqichga. Har bir bosqichda o’zini qiyinchiliklarni va amal qilish kerak bo’lgan narsalari mavjud bo’ladi.

Homiladorlik haqida

Homiladorlik 1 havftadan boshlab 42 havftasiga to’liq rivojlangan bo’ladi. Birinchi uch oyligida bolani hamma organlari rivojlanadi. Bolani jinsini 3-4 oyligida ultratovush orqali aniqlash imkoni bo’ladi. 37 havftali bola to’liq rivojlangan bo’ladi. Agar tug’ilsa bu havftada yashab ketadi.

Homiladorlik vaqti. Har doim ham homiladorlik vaqti yaxshi o’tmaydi. O’zini asoratini ko’rsatadi.

• chanqash va haddan ziyod qayd qilishlar
• homilani rivojlanmay qolishi
• homila tushish havfi
• tanani pastki qismida varikoz
• jinsiy azodagi tomirlarini kengayishi
• belda og’riq
• anemiya onani kam qonliligi
• ona va bola rezur- kelishmovchiligi
• gestozlar

Alohida havf deb aytish mumkin bo’lgan homila bu bola matkada emas, balki trubada bo’lishi aytiladi. Buni nematochnaya beremenost deyiladi. ya’ni bola matkada devoridan tashqarida degani. Bunday holatlarda bola rivojlana olmaydi va bu ohir oqibat bola tushishi bilan tugaydi. Agar shifokorlar buni vaqtida aniqlashsa onaga bo’lgan havfni kamaytirish imkoni bo’ladi.

Homiladorlik vaqtida chekish

Ayrim ma’lumotlarga qaraganda bunday hollarda bola tug’ilishi  20-35% bolani nobud bo’lishi bilan tugaydi. Boshqa ma’lumotlarda esa bola to’rt havftaligida uni nobud bo’lishi 40% gacha yetarkan. Chekadigan homilador ayolni chekmaydiganiga qaraganda tug’ish jarayoni qiyin kechadi.

Qanchalik kam yoki ko’p chekiganidan qattiy nazar bu bolaga va onaga o’z ta’siri ko’rsatadi. O’zi chekmasa ham eri chekgan homilador ayolni ham erta va kechki toksikozlar kuzatiladi.

Homilador ayolni ovqatlanish ratsioni

Avvalo homilador ayol to’g’ri va foydali ovqatlanish  ratsionini tuzishi o’zi va tug’ulajak bolaga juda ham muhim. Sut va sutli mahsulotlar, oqsillarga boy bo’lgan va shu bilan birga uglevodlarga boy bo’lgan narsalarni is’temol qilishi kerak. Homilador ayol tez-tez kamdan ovqatlanib turishi maslahat beriladi. Ugdevodlarni mevalardan olsa bo’ladi. Albatta hamma ma’lum kuniga temirga boy bo’lgan olmani is’temol qilib yurishi kerakligini.

Chunki homilador ayol bolaga o’z organizmidan hama narsani yetkazib beradi va unda kamqonlik kuzatiladi. Shuning uchun olma tavsiya etiladi. Kaltsiy ham bolaga juda muhim hisoblanadi. Sut va sutli mahsulotlar bolaga kaltsiy bo’lishida katta hizmat ko’rsatadi. Aytib o’tganimizdek uglevodlar mevalarda mavjud.

Hamma narsalarni me’yori is’temol qilish tavsiya etiladi. Hamma narsani me’yoridan oshib ketishi    Misol: tsitrus mevalar bola alergiyaga moyil bo’lib tug’ilishiga zamin yaratishi mumkin. Homiladorlikda hamma narsa mumkin faqat me’yorini bilish kerak. Homilador ayolni organizmi o’zi biladi unga nima kerakligini va organizm o’zi so’rab oladi.

Shokolat yegisi kelsa va u homiladorga xush kayfiyat bersa albattay esin, faqat me’yorida. Baliq haqida gapiradigan bo’lsak — juda ham foydali mahsulotdir. Shifokoringiz bilan maslahatlashing va kerakli vitaminlarni dorihonadan sotib oling.

Homilani 3 oyli bo’lgancha sizga folievaya kislota tavsiya etiladi. Keyingi oylarida ham kerakli bo’lgan vitaminlarni shifokoringiz bilan maslahatlashib qa’bul qilin. Bu bola va sizni sog’lig’ingiz uchun juda muhimdir.

Momolarimiz maslahatlari

Sizga momolarimiz bergan maslahatlarni bilganlarimizni  yozishga qaror qildik. Bola agar oppoqgina suyaklari eguluvchang bo’lishini hohlasangiz sutni ko’proq iching. Agar  farzandingiz aqlli bo’lsin desangiz baliq, dengiz mahsulotlarini ko’proq tanavul qiling. Chiroyli bo’lishini hohlasangiz eng chiroyli narsalarga qarang va behi mevasini ko’proq istemol qiling. Alergik kasali bo’lmasin desangiz, tsitrus mevalarni kamroq is’temol qiling.

Tug’riq jarayoni oson o’tsin desangiz mutahasis bilan maslahatlashib mahsus jismoniy mashqlar bajaring va yog’li taomlardan voz keching. Homiladorlikda ovqatlanish me’yorini oshirib yuborish noto’g’ri hisoblanadi. Homilador ayol 12-16 kilogramgacha vazn yig’ishi me’yor hisoblanadi. Undan oshib ketgan vazn ortiqcha sanaladi.

Shuning uchun vazningizni o’lchab yuring. Agar vazningiz me’yoridan oshib ketsa ovqatlanish ratsionizga e’tibor berib uni to’g’irlang. Ha aytgancha bola ko’p qimirlasa sho’x ekan degan gaplar noto’g’ri yoki bolaga kislorod yetishmayapti yo bo’lmasa bola bosim ostida qolgan. Qorin qattiq bo’lib qolishi ham yaxshimas, darrov shifokoringizga qo’ng’iroq qiling va uni habardor qiling.

Sizni homiladorlik vaqtingiz yaxshi o’tishini va sog’lom farzand dunyoga keltirishingizni  tilaymiz!!! O’zini asraganni Alloh ham asraydi degan gapni unutmang

Homiladorlik haqida — qiziqarli va kerakli ma`lumotlar

Homiladorlik haqida

Homiladorlikni eng aniq tashhisini shifakor-ginekologlar aniq qo’yadilar va bunga ishonsa bo’ladi. Ular tam, hidga, ishtahangizga,og’iz qurishi, ko’ngil aynishiga, yuzingizga, hojatga chiqishingizga va ko’krak uchlarini rangiga e’tibor berib tashhis qo’yishadi. Yana bir belgilardan biri menstruatsiyani kechikishi ham homiladorlikdan habar beradi. Aniq tashhisni yana ultratovush orqali tekshirib bilsa bo’ladi.

Laboratoriyadagi tekshirishda esa siz siydik topshirishingizga to’g’ri keladi. Homilador bo’lgandan bir ikki havftadan so’ng homilani aniqlasa bo’ladi. Ohirgi menstruatsiya kunidan 280 sutka yoki 40 havfta sanaladi. Tug’riq jarayonini formula bo’yicha hisoblashadi. Birinchi kundan menstruatsiya orqaga 3 oyga sanalib unga 7 kun qo’shiladi.

Tug’riqgacha bo’lgan tekshirtirishlar

Siz o’zingiz sharoitingizga qarab siz hohlagan shifohonani tanlashingiz va ko’rikdan o’tib turishingiz mumkin. Pulsiz ko’rikdan o’tishga esa faqatgina yashash joyingizdagi shifohonalarga murojat qilishingiz mumkin. Tekin – har doim ham yomon degani emas. Sizga balki o’z ishini fidoyisi bo’lgan oliy toifali bo’lgan ginekolog uchrab,sizni diqqat bilan 9 oy tekshirib turadiganiga uchrarsiz.

Tug’riqdan oldin sizga karta beriladi va siz tug’riqhonaga yo’l olasiz. Shu bilan birga siz pulli bo’lgan tug’riqhonaga ham bemalol murojaat qilishingiz mumkin. Agar tug’riqgacha va tug’riq jarayonini bitta shifakor olib borsa yana ham yaxshi bo’lardi. Siz murojat qilganingizda so’ng darrov ginekolok ko’rigidan, ultrotovushdan, umumiy qon analizi va siydik, qonni guruhini aniqlash, rezurs-faktor va antitela, sifilisga, qizaimq, gepatit V, VICh, surtmalar kabi analizlarni topshirasiz.

Ayol kishida qaysidur kasallik aniqlansa qo’shimcha tekshirtirishlar buyuriladi.  Har bir oyda bir marta tekshirtirio’lardan homilador ayol o’tib turadi. 28 havftadan 36 havftasigacha ikki havfta bir ko’rikdan o’tiladi.

36 havftadan so’ng har havfta tekshirishdan o’tiladi. Ayol vazni tez-tez o’lchanadi, shu bilan birga qon bosimini, shishishlarni, matkani balandligini va bolani yuragi tekshirib turiladi. Homilador ayol tez-tez siydik topshirib turishi kerak bo’ladi. Bu siydikdagi shakar va oqsilni bilib turish imkonini beradi.

O’z ishini ustalarini maslahatlari

Shifokor –ginekologlar ko’rigiga borsangiz va sizda muammo ona va otani qonni rezurs faktori to’g’ri kelmagan muammo bo’lsa ularga murojat qilib eng to’g’ri ishin qilibsiz. Homiladorlikda onani qoni manfiy, otaniki esa musbat bo’lsa, bola otaniki qonini olib vaziyatni og’irlashtirish mumkin. Bu vaziyat oddiy emas, lekin hal qilsa bo’ladi: shifakor –ginekologlar hamma bilimini sarflab, bolani yaxshi muammosiz tug’ilishini ta’minla kerak. Shu bilan birga shifakor-ginekolog  maslahati yana qachon kerak bo’ladi?

• Ona 35 yoshdan katta va ota esa 50 yoshdan katta bo’lsa
• Oilada nasliy kasallik bo’lsa
• Bolani yaxshi rivojlanmayotganida
• Agar umr yo’ldoshi yaqin qarindosh bo’lsa
• Narkoman yoki yomon odatlarga moyil bo’lsa

Homiladorlikda vaqtida ovqatlanish

Taomlar to’yhatiga kaltsiyga boy, klechatkalar va suyuqliklarni kiritish kerak. Achchiq va yog’li taomlarni istemol qilmaganingiz ma’qul. Bir kunlik kaloriyangiz 2400 kkal bo’lishi kerak. Ovqatlanish ratsionizga 60-80 gramm oqsil, sut va sutli mahsulotlarni kiritishingiz kerak va foydalidir. Homiladorlik vaqtida umumiy 10-12 kg vazn to’plash kerak.

Yetarlicha ovqatlanmaslik bolani o’sishi, vaznini ko’payishi bo’lmasligi kabi muammolarga duch kelishingiz mumkin. Agar homiladorni vazni haddan ziyod ortib ketsa, homilani kattashib ketishi va tug’riq jarayonida muammolar bo’lishiga olib kelishi mumkin. Ayrim hollarda shifakorlar qo’shimcha folievaya kislota va temirga boy dorilarni yozishadi.

Zararli faktorlar

Har bir ayol va uni atrofini o’rab turganlar shuni tushinishlari kerakki tug’ulajak bolaga ayrim zararli narsalarni yuqtirishi mumkin. Homiladorlik vaqtida ayolni chekishi qornidagi bolani rivojlanishini kechiktirishi mumkin va tug’ma parok, bolani nafas olishi buzilishi holatlari uchrashi mumkin. Agar homilador ayol mudom spirtli ichimlikni istemol qilib yursa, tug’ulajak bola alkogolga moyil va og’ir kasallik bilan dunyoga kelishi mumkin.

Agar homilador ayolni ishi bo’lsa va u qiyin bo’lsa uzoq vaqtli dikret ta’tiliga chiqishi mumkin.  Shuni yodda tutish kerakka homilador ayol og’ir narsalarni ko’tarish, issiqda ishlash va nam joyda ham ishlay mumkin emas.  Homila birinchi 12 havftasida rivojlanadi. Agar siz bu vaqtda zararlardan uzoqda yurmasangiz homilaga yomon ta’sir ko’rsatishi mumkin.

Shuni aytish kerakki ko’pchilik dorilar bolaga yaxshi ta’sir qilmasligi mumkin. Shuning uchun dorilarni qa’bul qilishdan oldin shifokor bilan maslahatlashing va albatta dori haqidagi ma’lumotlarni ko’rib chiqing.

Bo’lishi mumkin arzlar

Homiladorlarda ayollarni o’zini his qilishi, yurak tomirlari va gormonlarga bog’liqdir.

• Bosh og’rig’i, bel og’rig’i(bu hollarda paratsitamol, aspirin mumkin emas).
• Og’iz qurishi va ko’ngil aynishi(qo’shimcha ovqatlanishni tavsiya etamiz).
• Qorin qotib qolishi
• Oyoqlardagi qon tomirlarini kengayishi( mahsus elastik chulkilarni kiyib yurish va oyoqni balan ko’tarib yotish kerak bo’ladi).

Bolani vaqtidan oldin tug’ilish havfi

Hamma homiladorla buni bilishi va bu qanday hollarda bo’lishini bilishi kerak bo’ladi.

• Bolani qimirlashini davomiyligi 30 daqiqa va bir soatda 4 marta bo’lsa.
• Qorin ostida to’lg’oqqa o’xshagan og’riqni bo’lishi va bir soatda 4marta 4 daqiqa davom etsa
• Qorin pastga tortib og’risa
• Surtmalarda o’zgarishlar va jinsiy azodan qon kelishi
• Suvsizlik, ko’ngil aynishi va ich ketishi

Psixologik va jismoni tug’riq jarayoniga tayyorgarlik ko’rish

Tug’riq jarayoniga to’g’ri munosabat kilish va homilador ayol butun tug’riq jarayonida bunga o’zini tayyorlab borishi kerak bo’ladi. Bunga esa shifokor maslahati,ona va bola kitoblari yordam beradi. Homiladorga yurish, suzish yoki aerobika mashqlari tavsiya etiladi. Shifokorni maslahatiga amal qilishga harakat qiling va mazza qilib hayotdan zavqlaning.