Hayz davrining buzilishi
Hayz davrining buzilishi (MCI) juda keng tarqalgan ginekologik muammodir. O’z vaqtida tashxis qo’yish va terapiya ushbu xavfli patologik holatni abadiy unutishga imkon beradi. Buzilishlarning sabablarini aniq aniqlaydigan yuqori malakali mutaxassis bilan bog’lanish muhimdir. IMMA tibbiy klinikalari o’z xodimlariga etakchi ginekologlarni to’pladi va shu bilan tadqiqot va davolashning yuqori aniqligini ta’minladi.
Tanadagi nosozlik yuzaga kelganligini aniq tushunish uchun hayz ko’rish davri va u bilan bog’liq bo’lgan tibbiy me’yorlar haqida umumiy tushunchaga ega bo’lish kerak.
Asosiy tushuncha
Har bir tsikl taxminan uch bosqichdan iborat: follikulaning kamolotga yetishi, tuxumning chiqishi, progesteron sintezi. Hayz ko’rish davri muntazam oraliqlarda doimiy o’zgarishdir. Oddiy, sog’lom tsikl 21 dan 35 kungacha davom etadi. Bu shaxsiy xususiyatlarga va yashash joyiga bog’liq. Masalan, janubda ayollarda tuxumning pishishi tezroq sodir bo’ladi, shimoliy kengliklarda esa bu jarayon biroz sekinlashadi.
Agar jiddiy o’zgarishlar yuzaga kelsa, yuqoriga yoki pastga tushsa, bu tanadagi salbiy o’zgarishlarning birinchi ogohlantiruvchi belgilaridir. Standart tsikl bilan hayz kunlarining soni shaxsiy ko’rsatkichdir (odatda 3 dan 7 gacha). Yana bir muhim narsa, ular qanday qilib aniq davom etishi – og’riq, umumiy farovonlik, qon yo’qotish. Og’riqning kuchayishi, hatto hushidan ketish, og’ir oqim, hayz ko’rishning kechikishi ginekologga murojaat qilish uchun jiddiy sababdir.
Mumkin sabablar
Menstrüel disfunktsiyaning etiologiyasini quyidagi guruhlarga bo’lish mumkin:
- Tashqi omillar. Bularga organizm uchun barcha stressli vaziyatlar kiradi – to’satdan vazn yo’qotish, qattiq ovqatlanish, depressiya, hissiy buzilish, iqlim va vaqt zonasining o’zgarishi, noqulay muhit, og’ir sharoitlarda ishlash.
- Patologik sharoitlar. Yoshi bilan ayol tabiiy qarish jarayoniga va birga keladigan kasalliklarga moyil bo’ladi. 40 yildan keyin hayz davrining buzilishi menopauzaning boshlanishi yoki surunkali kasalliklarning kuchayishi bilan bog’liq bo’lishi mumkin. Deyarli barcha patologiyalar ayolning hayz ko’rish funktsiyasiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Oddiy o’tkir respiratorli infektsiyalardan boshlab va jiddiy onkologik kasalliklar bilan yakunlanadi.
Dori ta’siri. Juda tez-tez, tartibsiz hayz ko’rishning asosiy sababi gormonal dorilarni qo’llashdir. Kontratseptivlar va kortikosteroidlar hayz davrini buzadigan dorilar ro’yxatida birinchi o’rinda turadi.
Muhim! Agar tsikldagi buzilishlar birlamchi davrda, 10 yoshdan 16 yoshgacha bo’lgan qizlarda sodir bo’lsa, unda bu mutlaqo normal rasm. Ushbu bosqichda balog’atga etishish sodir bo’ladi va organizmda optimal gormonal nisbat shakllanadi.
Patologik omillar
Ayol tanasida barcha organlar va ularda sodir bo’ladigan jarayonlar bir-biri bilan chambarchas bog’liq. Menstrüel tsikl nafaqat reproduktiv tizimni, balki butun endokrin tizimni ham o’z ichiga oladi. Shuning uchun har qanday yallig’lanish jarayonlari, ayniqsa, 40 yildan keyin hayz davrining buzilishiga olib kelishi mumkin. Ginekologiyada ko’pincha salbiy ta’sir ko’rsatadigan quyidagi omillar aniqlanadi:
- Tuxumdonlarda patologik o’zgarishlar.
- Endometrioz.
- Miomalar, fibromalar va boshqa onkologik neoplazmalar.
- Genetik moyillik.
- Jarrohlik aralashuvi.
- Yuqumli kasalliklar.
- Ruhiy buzilishlar.
- Endokrin kasalliklar.
- Gipertenziya va yurak-qon tomir tizimining patologiyalari.
Allergiya, vitamin etishmasligi.
Hayz davrining buzilishi belgilari
Menstrüel disfunktsiyaning barcha belgilari tsikl va umumiy farovonlik bilan bog’liq. Og’ir, kam, haddan tashqari og’riqli davrlar buzilishning asosiy belgilaridir. Kasalliklarning xalqaro tasnifida tartibsiz hayz ko’rish belgilari quyidagi shartlarga bo’linadi:
- Uch oydan ortiq hayz ko’rishning yo’qligi amenoreya hisoblanadi. Oddiy holatlar (homiladorlik, laktatsiya, menopauza) va patologik o’zgarishlar bilan bog’liq.
- Har 3-4 oyda bir marta kamdan-kam hayz ko’rish – oligomenoreya. Tuxumdonlarda jiddiy patologiyalarni ko’rsatishi mumkin.
- Oddiy tsikl davomida ortiqcha qon yo’qotish giperpolimenoreya hisoblanadi.
- 1-2 kun davom etadigan kam hayz ko’rish – opsomenorea.
- Butun tsikl davomida past intensivlikdagi qon ketish metrorragiya hisoblanadi.
- Hayz ko’rishning kechikishi yoki erta boshlanishi – dismenoreya.
Ko’ngil aynishi, bosh og’rig’i, axlat bilan bog’liq muammolar, tsiklning ba’zi buzilishi, hissiy qo’zg’aluvchanlik – algodismenoreya bilan kechadigan og’riqli davrlar.
Muhim! Har qanday holat, hatto normal chegaralarda bo’lsa ham (masalan, homiladorlik), g’ayritabiiy o’zgarishlarning paydo bo’lishini kuzatish uchun ginekologga muntazam tashrif buyurishni talab qiladi.
Terapevtik choralar
Hayz davrining buzilishini davolash butunlay ayolning yoshiga, birga keladigan kasalliklarning mavjudligiga va simptomlarning intensivligiga bog’liq. Va agar birlamchi davrda vitamin terapiyasini o’tkazish etarli bo’lsa, unda tug’ish yoshida yoki menopauzaning boshlanishida gormonal dorilarsiz endi qilish mumkin emas. Shuning uchun davolash bir necha yo’nalishda amalga oshiriladi.
O’smirlikdagi buzilishlar
Agar o’smir qizda g’ayritabiiy qon ketish, umumiy zaiflik va doimiy ko’ngil aynishi bo’lsa, ginekolog bir qator diagnostik tadbirlardan so’ng gormon terapiyasi yoki vitamin terapiyasi haqida qaror qabul qiladi. Bundan tashqari, qon tarkibidagi patologik o’zgarishlarning rivojlanishiga yo’l qo’ymaslik uchun antianemik dorilar buyuriladi. Og’ir holatlarda, og’riqli davrlar normal hayotga to’sqinlik qilganda, kuretaj ko’rsatilishi mumkin, so’ngra biomaterialni tekshirish.
Ko’payish yoshidagi muvaffaqiyatsizliklar
Bola tug’ish davrida hayz davrining buzilishini davolash kontseptsiya va tug’ilishning tabiiy funktsiyasini saqlab qolishning kalitidir. Terapiya o’smirlik bilan juda ko’p umumiyliklarga ega. Farqlar dorilar va usullarda yotadi. Misol uchun, agar kuretaj ijobiy natijalar bermasa, endometriyal yonish yoki ovulyatsiyani rag’batlantiradigan dorilar ko’rsatilishi mumkin.
Menopauza davridagi o’zgarishlar
Menopauza bosqichida bachadonni kuretaj qilish tartibi majburiydir. Bu yoshdagi qon ketish endometriumdagi malign neoplazmalarni ko’rsatishi mumkin. Shuning uchun u birinchi navbatda diagnostik bo’lib, uning natijalariga ko’ra keyingi terapiya belgilanadi. Natijalar ijobiy bo’lsa, histerektomiya buyuriladi – bachadonni rezektsiya qilish, keyin gormonlar bilan davolash.
Biz bilan bog’lanish
IMMA tibbiy klinikalari hayz davrining buzilishini tashxislash va davolash bo’yicha to’liq xizmatlarni taqdim etadi. Siz veb-saytda ko’rsatilgan kontaktlardan foydalangan holda yoki klinika qabulxonasiga shaxsan tashrif buyurib, ginekolog bilan uchrashuvga yozilishingiz mumkin. Qulay joylashuv va o’z laboratoriyamiz moddiy va vaqt resurslarini behuda sarf qilmasdan, barcha kerakli tadbirlarni qulay tarzda bajarishga imkon beradi.