Prostata saratoni nima? Semptomlar va davolash

Prostata saratoni nima? Semptomlar va davolash

Shuni ta’kidlash kerakki, prostata saratoni erkaklar orasida eng keng tarqalgan saraton hisoblanadi. Shunday qilib, bu har 10 erkakdan birida hayotining istalgan vaqtida sodir bo’lishi mumkin. «Prostata saratonidan o’lim xavfi» deganda, saraton o’limida ikkinchi o’rinda ekanligini ko’ramiz. Garchi bu katta xavf tug’dirsa ham, biz tushkunlikka tushmasligimiz kerak. Erta tashxis qo’yish va yaxshi davolash jarayoni bilan bu xavfni sezilarli darajada kamaytirish mumkin.

Prostata saratoni nima?

Ayniqsa, prostata bezining tashqi qismidan kelib chiqqan xavfli o’sma vaqt o’tishi bilan o’sib, prostata bezining ichki qismlariga tarqaladi. Faqat prostata ichida joylashgan saraton «mahalliy prostata saratoni» deb ataladi. Boshqa saratonlar singari, prostata saratoni ham tarqalishi mumkin. U limfa tugunlari va suyaklarga tarqalishi va tananing boshqa qismlariga ta’sir qilishi mumkin.

Prostata saratoniga nima sabab bo’ladi?

Prostata saratonining sabablari to’liq ma’lum emas. Yoshdan tashqari, turmush tarzining ba’zi omillari ham mavjud: tartibsiz va muvozanatsiz ovqatlanish; Yuqori haroratda pishirilgan ovqatlar, hayvon yog’i va qizil go’shtga boy parhez, ortiqcha vazn, harakatsiz turmush tarzi kabi omillar bu kasallikni qo’zg’atishi mumkin.

Prostata saratoni bosqichlari

Prostata saratoni davolanmasa, o’simta hujayralari boshqa to’qimalarga tarqaladi. Prostata saratoni ham juda hiyla tarqalish qobiliyatiga ega. Shuning uchun prostata tekshiruvi erkaklar uchun katta ahamiyatga ega. To’g’ri davolanish uchun saratonning qaysi bosqichida ekanligini aniqlashimiz kerak. Umuman olganda, 4 bosqich mavjud. 1-bosqichda saraton prostata bezida bo’lsa, boshqa bosqichlarda saraton rivojlanishi bilan hujayralar ko’payadi va boshqa to’qimalarga tarqaladi.

 

Prostata saratoni belgilari qanday?

Avvalo, shuni ta’kidlash kerakki, bu surunkali progressiv kasallikdir, shuning uchun saraton bilan bog’liq alomatlar odatda kasallikning keyingi bosqichlarida namoyon bo’ladi. Shuning uchun, ayniqsa, 40 yoshdan keyin erta tashxis qo’yish uchun muntazam tekshiruvdan o’tish katta ahamiyatga ega. Eng ko’p uchraydigan alomatlar;

• Siydik chiqarishda qiyinchilik va/yoki siyishga qodir emaslik
• tez-tez siyish
• Siydik chiqarish to’xtatilgandan keyin ham tomchilab turgan siydik oqimi davom etadi
• Defekatsiya paytida qiyinchilik
• Siydik va/yoki spermada qon
• erektsiya muammolari
• Eyakulyatsiya paytida og’riq

Biz uni quyidagicha sanab o’tishimiz mumkin. Biroq, bu alomatlar nafaqat prostata saratoni, balki prostata kengayishi   va prostata yallig’lanishi kabi boshqa kasalliklarning belgisi bo’lishi mumkin. Prostata saratoni ko’pincha suyakka tarqalishi mumkin. Shuning uchun biz doimo bemorlarimizga Prof. Dr. Halim Hattatga muntazam tekshiruvdan o‘tishni tavsiya qilamiz.

Kechiktirilgan prostata saratonining belgilari qanday?

Prostata saratoni saraton turlaridan biri bo’lib, uni aniqlash juda qiyin. Chunki shikoyatlar kasallikning rivojlanish bosqichida paydo bo’ladi. Birinchi bosqichda prostata bilan chegaralangan hujayralarning ko’payishi va boshqa to’qimalarga tarqalishi «kechki prostata saratoni» deb ataladi.

Ilg’or bosqichda shikoyatlar kasallikning qaysi organga tarqalishiga qarab paydo bo’ladi. Misol uchun, agar u umurtqa pog’onasiga ta’sir qilsa, kuchli bel og’rig’i yoki o’pkaga ta’sir qilsa, yo’tal, qonli balg’am va nafas qisilishi paydo bo’lishi mumkin.

Prostata saratoni tashxisi uchun qanday testlar talab qilinadi?

Prostata saratoni mavjudligini aniqlash va keyin uning bosqichini (tarqalish darajasini) aniqlash uchun ko’plab testlar o’tkazilishi mumkin. Biroq, bu testlarning barchasini har bir bemorga qo’llash mumkin emas.

• Rektal tekshiruv
• PSA
• Boshqa testlar

Biopsiya: prostata to’qimalarining bo’laklari maxsus igna bilan olinadi va patologiya laboratoriyasida tekshiriladi.

MRI yoki tomografiya: Saratonning tananing boshqa qismlariga (to’qimalar va organlarga) tarqalib ketganligini aniqlash uchun tanani turli ko’rish asboblari bilan skanerlash.

Suyakni skanerlash: bu in’ektsiyadan keyin suyak metastazlarini aniqlash uchun bajariladigan protsedura.

 

Prostata saratoni qanday davolanadi?

1) Kutish – Qarang = Kuzatuv protokoli

Bu bemorni hech qanday maxsus davolashni qo’llamasdan kuzatish va kuzatuv ostida ushlab turishdir. Davolanmagan prostata saratoni o’sishda davom etsa-da, uning o’sishi odatda sekin sodir bo’ladi. Muayyan vaqt davomida davolanmasa ham, inson hayotining ma’lum bir bosqichiga qadar muammo tug’dirmasligi mumkin. Bu jarayon keksa erkaklar uchun mantiqiy variant bo’lishi mumkin. Ayniqsa, agar saraton mikroskopik tekshiruvda past darajadagi xavfga ega bo’lsa, uni afzal ko’rish mumkin.

2) Faol monitoring

Faol kuzatuvda biz bemorning PSA qiymatlarini kuzatib boramiz, rektal tekshiruvni o’tkazamiz va prostata biopsiyalarini takrorlaymiz.

3) Radikal prostatektomiya (RP)

Bu lokalizatsiya qilingan prostata saratonini davolash uchun bajariladigan jarrohlik muolajadir. Barcha prostata to’qimalari olib tashlanadi. Patologik tekshiruv vaqtida prostata kapsulasi tashqarisida o’simta bo’lsa, uni PSA testi bilan kuzatish mumkin. Kattaroq va keng tarqalgan o’smalarda jarrohlikning muvaffaqiyat darajasi mahalliylashtirilgandagidek samarali bo’lmasligi mumkin. Operatsiyaning asoratlari operatsiyadan keyingi erta davrda qon ketishi, yurak xuruji va o’pka emboliyasi, keyinchalik siydik o’g’irlab ketish va erektsiya yo’qolishi bo’lishi mumkin. Radikal prostatektomiya operatsiyasi robot yordamida ochiq, laparoskopik yoki laparoskopik usulda amalga oshirilishi mumkin.

4) Radioterapiya (nur terapiyasi)

Radioterapiyaning nojo’ya ta’sirini eslatib o’tish kerak: siydik chiqarishda qiyinchilik, odatdagidan tez-tez siyish, to’satdan siydik chiqarish va diareya, erektsiya muammolari, siydik pufagi hajmining torayishi, siydik yo’llarining kichrayishi mumkin.

5) Gormonal davolash

Erkak gormoni prostata saratoni hujayralarining ko’payishi va tarqalishida samarali bo’lishi mumkin. Ushbu davolashning maqsadi tanadagi erkak gormonini yo’q qilish yoki bostirishdir, bunga moyaklarni jarrohlik yo’li bilan olib tashlash (orxiektomiya) yoki tibbiy yo’l bilan erishish mumkin. Gormon terapiyasi bemorlarning yarmida issiq chaqnashlarga sabab bo’lsa-da, ularning barchasida erektsiya yo’qolishi va jinsiy istaksizlikka olib kelishi mumkin .

Xulosa qilib aytganda, qaysi davolanishni qo’llash bemordan bemorga butunlay farq qiladi.