Surunkali yiringli otiti haqida
Xolesteatoma – bu o’rta quloq bo’shlig’ida yoki mastoid jarayonidagi shakllanish bo’lib, u keratinli qo’shimchalar bilan keratinlashtirilgan epiteliya hisoblanadi. Xolesteatoma asosiy kasallik sifatida paydo bo’lishi mumkin yoki PD teshilishi natijasida ikkilamchi bo’lishi mumkin. Konjenital xolesteatoma kam uchraydi.
Patogenez
HSOM ko’proq ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasi past bo’lgan mamlakatlarda (mintaqalarda) keng tarqalgan va o’tkir otitis media (OOM) ni adekvat davolash, yomon gigiena sharoitlari va ovqatlanish, aholining yuqori darajada tamaki iste’moli bilan bog’liq bo’lishi mumkin.
Bolalarda surunkali quloq kasalligi ko’pincha o’tkir teshilgan otitning (AOM) takroriy epizodlari tufayli yuzaga keladi.
AOMning surunkali shaklga o’tishi ikki haftadan uch oygacha bo’lgan vaqt bilan belgilanadi, o’tishning aniq vaqti turli tadqiqotchilar o’rtasida bahs mavzusi bo’lib qolmoqda.
AOM paytida yallig’lanish jarayoni serozdan ( eksudativ otit ommaviy axborot vositalaridan ) yiringligacha o’tishi mumkin. O’rta quloqdagi yiringli yallig’lanish bilan musbat bosim kuchayadi, eshitish naychasi uni muvozanatlash uchun vaqt topolmaydi va quloq naychasining kuchlanish kuchi oshib ketganda, u yorilib ketadi – yiringli oqmalar tashqi quloq bo’shlig’iga oqib chiqa boshlaydi. . Quloqdan bu yiringlash otoreya deb ataladi. PD tuzalishidan oldin otit epizodlari takrorlansa, teshilish surunkali (doimiy) bo’ladi. Teshilishning qirralari epiteliya bilan qoplanadi, bu esa keyinchalik uning yopilishiga to’sqinlik qiladi.
Qon bosimining teshilishi BP ning keskin qismida (CGSO ning yanada qulay varianti) yoki tarang bo’lmagan qismida joylashgan bo’lishi mumkin (ko’pincha xolesteatoma bilan bog’liq, malign kursga ega).
Birlamchi orttirilgan xolesteatomalar ko’pincha evstaxiya trubasining uzoq muddatli disfunktsiyasi natijasida yuzaga keladi (yuqori nafas yo’llarining infektsiyasi, mavsumiy allergik rinit, nazofarengeal neoplazmalar va bolalarda – adenoid gipertrofiyasi). O’rta quloqdagi uzoq muddatli salbiy bosim va bu fonda quloq pardasining orqaga tortilishi quloq pardasi orqasida paydo bo’ladigan cho’ntakning shakllanishiga olib keladi. Yallig’lanish jarayoni tufayli cho’ntakda keratinlashtirilgan epiteliya tarozilari to’planadi, undan xolesteatoma hosil bo’ladi.
Ikkilamchi orttirilgan xolesteatoma BP ning mavjud teshilishi fonida rivojlanadi. Epiteliya timpanik membrananing nuqsoni orqali o’rta quloq bo’shlig’iga ko’chib o’tadi, bu esa xolesteatomaning shakllanishiga olib keladi.
Xolesteatomalar kattalashib, atrofdagi tuzilmalarni buzadi, bu esa o’rta quloq suyagining eroziyasi va eshitish qobiliyatini yo’qotishiga olib keladi. Xolesteatoma sohasidagi bakterial jarayon ham suyaklarni yo’q qilishga yordam beradi.
HSSOdagi flora
Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus va uning metitsillinga chidamli shtammlari (MRSA) CGSOda eng ko’p ajratilgan aerob bakteriyalardir. Kamroq, CGSO da Klebsiella, Proteus va Escherichia coli kabi ichakdagi gramm-manfiy tayoqchalar aniqlanadi. Qo’ziqorinlar orasida Aspergillus spp va Candida spp aniqlanadi, ammo ular juda kam uchraydi.
Alomatlar
Surunkali quloq infektsiyasining eng keng tarqalgan alomati – yoqimsiz hid bilan quloqdan takrorlanuvchi yoki doimiy yiringli oqim mavjudligi. Og’riq va isitma odatda yo’q.
Bemorlar shikoyat qiladilar eshitish qobiliyatini yo’qotish , uning zo’ravonligi PD teshilishining joylashishi va hajmiga, eshitish suyaklarining yaxlitligiga qarab o’zgarishi mumkin, shuningdek, kasallikning davomiyligiga bog’liq.
Xolesteatomaning klinik ko’rinishi har xil bo’lishi mumkin. Ba’zi bemorlarda kasallik asemptomatikdir, boshqalari eshitish qobiliyatini yo’qotish, bosh aylanishi va otoreya haqida shikoyat qilishlari mumkin.
Diagnostika
Ba’zi hollarda tashxis qo’yish uchun quloqlarni to’liq tekshirish (shu jumladan mikroskopiya yoki otoendoskopiya) etarli bo’lishi mumkin.
Eshitish qobiliyatini yo’qotish darajasini baholash uchun bemorlar eshitish testidan o’tadilar (audiometriya).
Adenoid o’simliklari yoki neoplazmalar bilan eshitish naychasining obstruktsiyasini istisno qilish uchun bemorlar nazofarenkning endoskopik tekshiruvidan o’tadilar .
Jarayonning ko’lamini baholash uchun, shuningdek, ekstrakranial asoratlarga shubha tug’ilsa, vizualizatsiya kompyuter tomografiyasi (KT) yordamida amalga oshiriladi va agar intrakranial asoratlarga shubha bo’lsa, magnit-rezonans tomografiya (MRI) amalga oshiriladi.
Surunkali siydik yo’llari infektsiyasi bo’lsa, antibakterial preparatlarga qarshilik profilini aniqlash uchun quloqdan bakteriologik tekshiruv o’tkazish tavsiya etiladi.
Surunkali otit vositalarining differentsial diagnostikasi tashqi o’tkir otit , granulomatoz kasalliklar (masalan, poliangiit bilan granulomatoz, gistotsitoz X), mikobakterial infektsiya ( sil ) va malign o’smalarni o’z ichiga oladi.
CHSO ning asosiy asoratlari orasida mastoidit (mastoid jarayonining yallig’lanishi), miyaning temporal bo’lagining xo’ppozi, sigmasimon sinus trombozi va yuz nervining falajligi kiradi.
Surunkali yiringli otit ommaviy axborot vositalarini davolash
CGSO ni davolashning maqsadi yuqumli jarayonni bartaraf etish, kasallikning asoratlari va qaytalanishini oldini olishdir.
CHSO kuchaygan taqdirda – davolashning birinchi bosqichida, otoreyani bartaraf etish uchun – bemorlarga mahalliy antibakterial terapiya o’tkazish tavsiya etiladi.
O’rta quloqning avaskulyar shilliq qavati va mastoid jarayoni orqali tizimli antibiotiklarning kirib borishi qiyin, shuning uchun mahalliy dorilar samaraliroq (tadqiqotlar bilan tasdiqlangan). Ushbu yondashuv, shuningdek, chidamli bakteriyalarning paydo bo’lish ehtimolini kamaytiradi.
Davolash bo’yicha qarama-qarshi tavsiyalarga qaramay, ftorxinolonlar CGSO uchun eng tasdiqlangan dorilar guruhi bo’lib qolmoqda. Samarali bo’lishdan tashqari, ular yaxshi xavfsizlik profiliga ega.
Tadqiqotlarga ko’ra, surunkali gepatit O uchun ftorxinolonlarni mahalliy qo’llash tizimli shakllarga nisbatan samaradorlikdan ustundir.
Standart ftorxinolon terapiyasi ikki hafta davomida siprofloksatsin yoki ofloksatsin tomchilarini o’z ichiga oladi, ba’zi hollarda to’rt haftagacha.
Mahalliy antibakterial preparatlarga glyukokortikoidlarning qo’shilishi surunkali gepatit B ni davolashda hali sezilarli foyda ko’rsatmagan. Ammo bu masala qo’shimcha o’rganish va kattaroq tadqiqotlarni talab qiladi, shuning uchun CGSO uchun kombinatsiyalangan tomchilardan foydalanish (antibiotik va glyukokortikoid bilan) qabul qilinadi, ammo majburiy emas.
Tizimli antibiotiklar o’rta quloqning murakkab va invaziv infektsiyalarini rivojlanish xavfi bo’lgan bemorlarga, shuningdek, mahalliy davolashning bir necha oldingi kurslari bo’lgan bemorlarga buyurilishi kerak, shundan so’ng chidamli bakteriyalarni rivojlanish xavfi ortadi.
Mahalliy davolanishning muvaffaqiyatsizligi doimo shifokorni chidamli bakteriyalar haqida ogohlantirishi kerak.
Quloq qoplanishining afzalliklarini baholovchi randomize nazorat ostida sinovlar mavjud emas, ammo bu protsedura surunkali siydik yo’llarining obstruktsiyasini antibiotik terapiyasiga qo’shimcha sifatida davolashda foydali bo’lishi mumkin.
Jarrohlik
Surunkali gepatit O bo’lsa, jarrohlik davolash bir nechta maqsadlarga ega: bakterial asoratlar xavfini kamaytirish, eshitish qobiliyatini yo’qotishning rivojlanishining oldini olish va quloqning normal faoliyatini tiklash.
Jarrohlik paytida infektsiyalangan to’qimalar, xolesteatoma, o’rta quloqdagi poliplar va mastoid jarayoni chiqariladi; anatomik konturlar tiklanadi; agar eshitish suyaklari vayron bo’lsa, eshitish zanjirining uzluksizligini va ichki quloqqa tovush signallarini uzatish imkoniyatini tiklash uchun protez o’rnatiladi; quloq pardasining yaxlitligi tiklanadi.
Rassvet klinikasida surunkali yiringli otitis media qanday davolanadi?
O’tkir otit ommaviy axborot vositalarini o’z vaqtida va etarli darajada davolash surunkali otitis media ehtimolini kamaytirishning kalitidir. CHSO ning kuchayishi tashxisi qo’yilganda, biz doimo bakteriyalarning chidamli shakllarini istisno qilish uchun quloqdan madaniyatni olamiz. Empirik davolash ftorxinolonlarni topikal qo’llash bilan boshlanadi.
CHSO ni davolashda biz doimo mahalliy davolanishga va quloqni mikroskop ostida hojatxonaga olib borishga ustuvor ahamiyat beramiz. Biz tizimli antibiotiklarni faqat murakkab holatlarda buyuramiz – quloq tomchilari o’rniga emas, balki qo’shimcha ravishda.
Remissiyaga erishgandan so’ng, 3 oydan so’ng, bemor klinikamiz hamkorlik qiladigan otoxirurglarga jarrohlik davolash uchun yuboriladi. Ushbu operatsiyalar yuqori texnologiyali aralashuvlarga tegishli bo’lib, ular uchun davlat kvotalari taqdim etiladi.
Operatsiyadan keyin bemorni kasallikning qaytalanishini istisno qilish uchun otorinolaringolog tomonidan nazorat qilish davom etadi.
Intranazal glyukokortikoidlar, vazokonstriktorlar va antigistaminlar CHSO ni davolashda ko’rsatilmaydi, shuning uchun ular Dawn otorinolaringologlari tomonidan belgilanmaydi.
Muallif:
Chekaldina Elena Vladimirovna
